Title: Beneficjent rzeczywisty – poznaj obowiązki i sprawdź, czy Ciebie też dotyczy!
Data publikacji: 10 maja 2025
Data aktualizacji: 10 maja 2025
Autor: Michał Czerniak
Zastanawiasz się, kim jest beneficjent rzeczywisty i czy Twoja firma musi go ujawniać? Zmieniające się przepisy prawa, szczególnie te związane z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML), nakładają konkretne obowiązki na przedsiębiorców. W artykule omawiamy definicję beneficjenta rzeczywistego, jego znaczenie prawne oraz to, jakie kroki należy podjąć, aby uniknąć sankcji.
Dowiesz się m.in.:
- czym jest beneficjent rzeczywisty według prawa,
- kogo dotyczy obowiązek jego zgłoszenia,
- jak złożyć informację do CRBR,
- jakie są kary za niedopełnienie obowiązku.
Czytaj więcej, jeśli prowadzisz działalność i chcesz uniknąć kosztownych błędów…
Spis treści
- Czym jest beneficjent rzeczywisty?
- Podstawa prawna – AML i CRBR
- Kogo dotyczy obowiązek zgłaszania beneficjenta rzeczywistego?
- Jakie dane należy zgłosić?
- Jak zgłosić beneficjenta rzeczywistego do CRBR?
- Sankcje za brak zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego
- Zmiany danych – obowiązek aktualizacji
- Najczęstsze błędy i praktyczne wskazówki
- Podsumowanie i rekomendacje
Czym jest beneficjent rzeczywisty?
Beneficjent rzeczywisty to osoba fizyczna sprawująca faktyczną kontrolę nad daną organizacją, mimo że formalnie może nie figurować w dokumentach spółki jako właściciel. Ujawnienie tych osób ma na celu zwiększenie przejrzystości działalności gospodarczej oraz zapobieganie przestępstwom finansowym.
Podstawa prawna – AML i CRBR
Obowiązek identyfikowania i ujawniania beneficjenta rzeczywistego wynika z przepisów tzw. ustawy AML (o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy) oraz powiązanego z nią Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Rejestr ten działa od 13 października 2019 r.
Kogo dotyczy obowiązek zgłaszania beneficjenta rzeczywistego?
Do zgłoszenia danych beneficjenta rzeczywistego zobowiązane są m.in.:
- spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z o.o. i akcyjne (z wyjątkiem publicznych),
- spółki partnerskie,
- proste spółki akcyjne,
- fundacje, stowarzyszenia i trusty (od 2022 r. – pod określonymi warunkami).
Jakie dane należy zgłosić?
Zgłoszenie powinno zawierać:
- dane identyfikacyjne spółki (NIP, REGON, forma prawna),
- imię i nazwisko beneficjenta rzeczywistego,
- obywatelstwo,
- PESEL lub datę urodzenia,
- informacje o rodzaju i zakresie uprawnień (np. procent udziałów, liczba głosów).
Jak zgłosić beneficjenta rzeczywistego do CRBR?
Cała procedura odbywa się online – poprzez portal CRBR prowadzony przez Ministerstwo Finansów. Zgłoszenia dokonuje osoba uprawniona do reprezentowania spółki, a podpis może być elektroniczny lub kwalifikowany.
Sankcje za brak zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego
Za niezłożenie zgłoszenia w terminie (lub za podanie nieprawdziwych danych) grozi kara do 1 000 000 zł. To realne ryzyko, zwłaszcza że rejestr jest jawny, a dane w nim – publiczne.
Zmiany danych – obowiązek aktualizacji
Zgłoszenie beneficjenta nie kończy obowiązków – każdą zmianę danych należy zgłosić w ciągu 7 dni od jej zaistnienia. Brak aktualizacji także może skutkować sankcjami.
Najczęstsze błędy i praktyczne wskazówki
Najczęstsze problemy:
- zgłaszanie tylko członków zarządu, a nie faktycznych właścicieli,
- niedopełnienie obowiązku aktualizacji,
- brak zrozumienia pojęcia „rzeczywista kontrola”.
Wskazówki:
- sprawdź strukturę właścicielską spółki dokładnie,
- nie ignoruj zmian udziałowych,
- korzystaj z pomocy prawnika lub doradcy podatkowego.
Podsumowanie i rekomendacje
Obowiązek ujawnienia beneficjenta rzeczywistego dotyczy większości firm w Polsce i nie należy go lekceważyć. Nie tylko z powodu ryzyka sankcji, ale także ze względu na zwiększającą się transparentność działalności gospodarczej. Jeśli jeszcze nie zgłosiłeś danych do CRBR, zrób to jak najszybciej.
Dodaj komentarz